Ministerstwo Zdrowia podjęło zdecydowane kroki w celu zwalczania nieuczciwego wykorzystywania tzw. receptomatów, zarówno poprzez działania doraźne, jak i zmiany legislacyjne.
Serwis Prawo.pl donosi, że jednym z kluczowych elementów tych reform jest planowany zakaz wystawiania e-recept na leki uzależniające, obejmujący nie tylko opioidy. Ponadto, Rzecznik Praw Pacjenta ma otrzymać więcej uprawnień, porównywalnych do kompetencji prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).
Działania Doraźne i Legislacyjne
Minister zdrowia, Izabela Leszczyna, w wywiadzie dla Prawo.pl, który ukaże się we wtorek, ujawniła, że resort wdraża dwie ścieżki działania mające na celu zapobieganie problemom związanym z nadużywaniem leków opioidowych.
„Aby problem opioidów w Polsce nie stał się tak groźny, jak ma to miejsce choćby w Stanach Zjednoczonych, wdrożyliśmy równocześnie dwie ścieżki działania. Pierwsza z nich jest doraźna i polega na stałym monitorowaniu przez Centrum e-Zdrowia preskrypcji i realizacji recept na tego typu leki”
– przypomina minister Leszczyna.
Ministerstwo współpracuje w tym zakresie z Policją.
„Zawsze, gdy zauważymy jakieś niepokojące, odbiegające od normy dane i zdarzenia, niezwłocznie informujemy o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Wówczas policja, pozostając z nami w bieżącym kontakcie i wymieniając informacje, uruchamia działania operacyjne”
– wyjaśnia Leszczyna.
Całkowity Zakaz E-recept na Środki Uzależniające
Resort zdrowia pracuje również nad konkretnymi zmianami w prawie.
„Druga ścieżka, długoterminowa, jest trudniejsza, bo wymaga zmian legislacyjnych. Zamierzamy wprowadzić całkowity zakaz preskrypcji recept podczas teleporady na środki uzależniające, narkotyczne – nie tylko opioidy. Zamierzamy też zabezpieczyć stosowanie przepisów dotkliwymi sankcjami w tym karnymi, egzekwowalnymi i natychmiastowymi”
– zaznacza minister Leszczyna.
Problemy z receptomatami dotyczą jednak także innych grup leków, które również mogą być szkodliwe dla pacjentów.
„Dlatego chcemy dookreślić standard teleporady oraz wprowadzić rozwiązania, które będą dogodne dla lekarzy i przyjazne dla pacjentów, blokując wystawianie recept przez automaty. W tym zakresie Naczelna Izba Lekarska już nawiązała współpracę z Centrum e-Zdrowia. Dodatkowo planujemy wprowadzić rozwiązania, które pozwolą wyeliminować z rynku podmioty, które zajmują się wyłącznie wystawianiem recept”
– precyzuje ministra.
Standardy Teleporad i Kontrola
Potrzebę określenia standardów teleporad potwierdza Jakub Kosikowski, rzecznik Naczelnej Rady Lekarskiej.
„Potrzebne są takie przepisy dotyczące teleporad, które ustalą, że teleporada to faktycznie kontakt z lekarzem, a nie wypełnienie przez pacjenta ankiety, na zasadzie: 'Bolą mnie plecy, potrzebuję trochę marihuany’. A tak to niestety teraz często wygląda”
– mówi Kosikowski.
Kosikowski podkreśla, że standard teleporady i sposób jej realizacji będą odnotowywane w systemie P1, co uniemożliwi praktyki polegające na
„leczeniu na oświadczenie”, bez kontaktu z pacjentem. „I nie chodzi tu wcale tylko o wystawianie recept na opioidy, które są oczywiście elementem problemu, ale ogólnie leków na receptę bez odpowiedniej kontroli”
– dodaje Jakub Kosikowski
Zwiększenie Uprawnień Rzecznika Praw Pacjenta
Kolejnym elementem zmian jest zwiększenie uprawnień Rzecznika Praw Pacjenta. „Rzecznik Praw Pacjenta będzie musiał być wyposażony w nowe kompetencje, które pozwolą mu skutecznie i szybko nakładać sankcje na podmioty naruszające przepisy. Chciałabym, aby Rzecznik Praw Pacjenta miał kompetencje analogiczne do prezesa UOKiK”
– zapowiedziała minister Leszczyna.
Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta, wskazał na potrzebę zmian w tym zakresie podczas jednego z ostatnich posiedzeń sejmowej Komisji Zdrowia. Obecne przepisy pozwalają nałożyć karę dopiero, gdy podmiot leczniczy nie wykona decyzji.
„W mojej ocenie tę sytuację należy poprawić wzorem uregulowań, które funkcjonują w odniesieniu np. do prezesa UOKiK. Spotykamy się już z sytuacjami, w których podmiot leczniczy zajmujący się działalnością tzw. receptomatów otrzymał od nas decyzję o zakazie określonych praktyk, po czym natychmiast zaprzestał tej działalności i założył nową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, i wznowił swoją działalność już w nowej formie”
– tłumaczył Chmielowiec.
Podsumowanie
Resort zdrowia podejmuje stanowcze kroki w celu zwalczania nadużyć związanych z receptomatami. Wprowadzenie zakazu e-recept na środki uzależniające oraz zwiększenie uprawnień Rzecznika Praw Pacjenta to kluczowe elementy tych reform. Współpraca z Policją oraz Naczelną Izbą Lekarską ma na celu zapewnienie skutecznego egzekwowania nowych przepisów, co ma przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa pacjentów i ograniczenia nadużywania leków na receptę.
