Czechy mają nowy plan działania w walce z uzależnieniami. Plan po za regulacjami podatkowymi obejmującymi poziom ryzyka w dziedzinie palenia tytoniu i innych substancji uzależniających, obejmuje także uregulowanie rynku marihuany.
Czeski rząd ustali poziom regulacji i podatków w zależności od poziomu ryzyka w dziedzinie palenia tytoniu i innych substancji uzależniających – wynika z nowego planu działań w zakresie polityki uzależnień na lata 2023-2025, który został zatwierdzony w środę przez czeski rząd.
Plan działania opiera się na podejściu „harm reduction”, czyli minimalizacji szkód. Określa drogę racjonalnej regulacji i zapobiegania największym zagrożeniom. Nie obejmuje nierealistycznej polityki abstynencji w całym społeczeństwie
„Plan działań wprowadza zmianę modelu regulacji rynku substancji uzależniających i hazardu w zależności od stopnia ich szkodliwości. Wypełnia deklarację programową rządu, który po raz pierwszy w historii zajmuje się kwestią uzależnień” – powiedział premier Petr Fiala na konferencji prasowej po posiedzeniu gabinetu.
Według niego, plan działania opiera się na zrównoważonej polityce w dziedzinie uzależnień i odpowiada międzynarodowym standardom i doświadczeniom. Celem jest zapobieganie zagrożeniom związanym z niekontrolowanym legalnym lub – odwrotnie – nielegalnym rynkiem oraz ograniczenie dostępności substancji uzależniających dla osób poniżej 18. roku życia.
Planowana regulacja rynku marihuany
Według Fiali, rząd przewiduje intensywne prace nad wprowadzeniem ściśle określonego i regulowanego rynku marihuany.
Zasady funkcjonowania rynku, takie jak dostępność czy dystrybucja marihuany mają zostać wkrótce opracowane przez grupę ekspertów.
Zapewnienie dostępnej sieci usług profilaktyki i leczenia uzależnień to priorytet planu działania.
„Profilaktyka i leczenie są wciąż niedocenianym narzędziem, mimo że wiemy, że w dłuższej perspektywie pozwolą zaoszczędzić najwięcej pieniędzy” – powiedział Jindřich Vobořil, krajowy koordynator ds. polityki narkotykowej.
Plan działania ma również na uwadze promocję badań i nowych podejść do walki z uzależnieniami. Plan ma być odpowiedzią na aktualną wiedzę i trendy oraz dostosowaniem regulacji rynku substancji uzależniających i hazardu w zależności od stopnia ich szkodliwości.
„Mamy już wystarczająco dużo danych liczbowych, by móc skutecznie regulować. Mieszanka systemu profilaktyki, regulacji podatkowych i cen oraz dostępnej sieci wczesnej pomocy nie zakończy problemu uzależnień. Nie może i jest nierealistyczną, a czasem szkodliwą ambicją ideologiczną. Możemy jednak znacząco ograniczyć skutki, zarówno społeczne i zdrowotne, jak i ekonomiczne – dodał Vobořil.
Zdaniem Vobořila różne substancje uzależniające czy hazard mają różne stopnie szkodliwości i właściwe jest rozróżnienie stopnia regulacji.
Czeski plan działania na rzecz walki z uzależnieniami kładzie nacisk na promowanie zasad zrównoważonej polityki również na poziomie międzynarodowym, po czeskiej prezydencji w Radzie UE w 2022 r. Celem jest skuteczna i racjonalna polityka oparta na dowodach naukowych. W przypadku nielegalnych narkotyków skupia się ona na dekryminalizacji i destygmatyzacji użytkowników oraz poszanowaniu praw człowieka; w przypadku tytoniu celem jest promowanie polityki redukcji szkód.
Jak podkreśla rząd czeski, plan działania z wyczuciem uwzględnia równowagę między niezbędnymi środkami regulacyjnymi a wolnością jednostki, zasadę wolnego rynku i poziom szkodliwości poszczególnych produktów. Konkretne kroki zostaną opracowane w celu realizacji tematów priorytetowych i zostaną przedłożone do zatwierdzenia Radzie Rządowej ds. Koordynacji Polityki Uzależnień do końca czerwca br.
